مخاطرات بهداشتی مصرف شیر تک سمی
مخاطرات بهداشتی مصرف شیر تک سمی ها (الاغ و اسب)
شیر الاغ و اسب در نظر اکثر مراجع تقلید شیعه مانند گوشت این حیوانات مکروه اعلام شده است، لذا با توجه به کراهت ذاتی این نوع شیر، باید با احتیاط بیشتر و توجه به کلیه جنبه های مثبت و منفی مصرف آن تصمیم گیری شود.
علیرغم وجود خصوصیات مفید در شیر تک سمی ها مانند شباهت آن به شیر انسان و خصوصیات آنتی بیوتیکی آن، میزان چربی این نوع شیر پایین تر و از نظر طب سنتی، مزاج سردی داشته و برای برخی افراد دارای بیماریهای خاص می تواند مضر باشد.
بسیاری از بیماری های مشترک بین انسان و تک سمی ها از قبیل هاری، مشمشه، شاربن، کزاز، سالمونلوز، آنسفالیت های آربوویروسی و ... می تواند از طریق شیر این حیوانات به انسان منتقل شود. لذا حصول اطمینان از سلامت حیوانات و انجام دقیق واکسیناسیون و کنترل های بهداشتی دامپزشکی برای مصرف شیر آنها بسیار مهم و حیاتی می باشد.
در برخی کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، فرانسه و اسپانیا که مصرف شیر الاغ بعنوان جایگزین شیر انسان متداول شده است فارم های پرورش الاغ شیری مجهز به تکنولوژی های روز دنیا تأسیس شده و صرفاً به شیر تولیدی این فارم ها که تحت نظارت های شدید بهداشتی دامپزشکی فعالیت می نمایند اجازه عرضه عمومی داده می شود.
پاستوریزاسیون شیر تک سمی ها متفاوت بوده و در صورت انجام یک بار پاستوریزاسیون (30 دقیقه با حرارت 65 درجه سانتی گراد) نسبت به شیر گاو و گوسفند دارای عمر نگهداری (shelf life) کمتری بوده و لذا برخی مراجع علمی توصیه می کنند شیر الاغ باید حداقل سه بار پاستوریزه شود. در اروپا برای دستیابی به عمر ماندگاری بیشتر، از تکنولوژی های جدید پاستوریزاسیون تحت فشار استفاده می شود.
با این شرایط شیر تک سمی ها که در حال حاضر بصورت غیر بهداشتی و بدون مجوز با مبدأ نامعلوم توسط افراد سودجو به قیمت های نامعقول در برخی شهرها توزیع می شود می تواند دارای مخاطرات ذیل باشد:
- عدم اطمینان از سلامت دام های تولید کننده شیر بخصوص اگر این دامها غیر بومی و قاچاق باشند.
- عدم اطمینان از شرایط نگهداری و حمل و بسته بندی شیر که تعیین کننده وضعیت بار میکروبی و آلودگی های ثانویه شیر می باشد.
- عدم اطمینان از اینکه شیر توسط مصرف کننده به درستی پاستوریزه خواهد شد یا در شرایط دمایی مناسب نگهداری خواهد شد یا نه.
- عدم اطمینان از اصالت شیر و احتمال انجام تقلبات متعددی که به دلیل گران بودن این نوع شیر انجام می شود مانند: مخلوط کردن با شیر سایر حیوانات، اضافه کردن روغن های غیر مجاز برای افزایش چربی این نوع شیر، اضافه کردن مواد دترجنت برای افزایش ماندگاری شیر و ...